Dlaczego warto, by dzieci uczyły się gry w szachy? Oczywiście wystarczająco dobrym powodem jest już sam fakt, że ta gra może stać się hobby, które potrafi zapewnić dziecku dobrą rozrywkę, ale istnieją też ważniejsze powody. Gra w szachy dobrze działa na rozwój dziecka. Jakie zdolności w nim wyrabia?
Logiczne myślenie
Szachy pomagają w kształtowaniu i doskonaleniu logicznego myślenia. Biorąc udział w rozgrywce, dziecko musi reagować na sytuację na szachownicy, zaplanować konkretne działania i wyobrazić sobie ich konsekwencje. Wymaga to dużego skupienia, by te decyzje były trafne. Nieprzemyślane posunięcia skutkują porażką. Na zmieniającą się sytuację trzeba reagować na bieżąco, obmyślając nowe rozwiązania zaistniałych problemów.
Dziecko grające w szachy uczy się rzetelnej oceny sytuacji i przewidywania do przodu. Wyrabia w sobie zdolności abstrakcyjnego myślenia i planowania.
Ćwiczenie koncentracji i logicznego myślenia, jakie nieodłącznie wiąże się z szachami, wpływa na znaczące zwiększenie wzrostu ilorazu inteligencji, co potwierdziło badanie Murray’a Thompsona z 2003 roku.
Pamięć
Szachy rozwijają pamięć, ponieważ grając, dziecko mimochodem zapamiętuje różne warianty ustawień i zagrywek. Im więcej gra, tym więcej schematów zagrań i reakcji na nie udaje mu się zapamiętać.
Zdolności arytmetyczne
Badania przeprowadzone przez Roberta Cage’a i Jamesa Smitha dowodzą, że dzieci, które uczęszczają na zajęcia z nauki szachów, osiągają znacznie lepsze wyniki na testach matematycznych. Przyczyny tego stanu rzeczy są złożone – niektórzy badacze przypisują je wpływowi gry na zdolności postrzegania, umiejętności przetworzenia napływających bodźców i nadanie im odpowiedniego znaczenia, podczas gdy inni twierdzą, że bodźcem do rozwoju arytmetycznych zdolności jest przede wszystkim konieczność obmyślania strategii na kilka ruchów do przodu.
Umiejętności społeczne
Co ciekawe, gra w szachy wykształca też umiejętności społeczne. Być może szachy nie każdemu kojarzą się z bardzo towarzyskim stylem życia, ale wymuszają na graczu potrzebę wczucia się w przeciwnika, by przewidzieć jego ruchy. To prowadzi do rozwoju inteligencji emocjonalnej, która jest bardzo przydatna w kontaktach międzyludzkich.
Koncentracja
Dzieci często mają problemy ze skupieniem uwagi. Szachy są grą, która wymaga jak największej koncentracji. Jeżeli gracz przykłada zbyt małą uwagę do tego, co dzieje się na szachownicy, skutkuje to utratą figury, a w dalszej konsekwencji przegraną partii. Ponieważ koncentracja przynosi tu korzyści, dziecko, chcąc nie chcąc, wyrabia w sobie umiejętność skupienia się na danym problemie.
Jak dla mnie szachy mają jeszcze jedną zaletę — uczą dzieci, że w życiu nie zawsze się wygrywa i trzeba umieć ponieść porażkę. Wiadomo, że głupio, gdy dorosły ogra dziecko. Ale, gdy przegrywa w towarzystwie rówieśników łatwiej mu wytłumaczyć pewne kwestie — to także z pewnością zaowocuje na przyszłość.